"Przeszedłszy Polskę wzdłuż i wszerz, a potem układając w pamięci najcharakterystyczniejsze typy krajobrazu polskiego – nie sposób pominąć kapliczek przydrożnych, tkwiącyh w otoku przyrody jak drogie kamienie w pięknej oprawie..."

T. Seweryn, Kapliczki i krzyże przydrożne w Polsce, PAX, Warszawa 1955.

Strona ta jest poświęcona
wartym uwiecznienia przydrożnym kapliczkom i krzyżom, które spotykam na swojej drodze. Zapraszam... już od 11 lat.

Kapliczka Matki Bożej i Św. Rozalii - cmentarz choleryczny w "Kopalinach" - Szczytniki

Kapliczka Matki Bożej i Św. Rozalii - cmentarz choleryczny w "Kopalinach" - Szczytniki


W 1831 r. Szczytniki i okoliczne wsie nawiedziła straszliwa epidemia cholery. Jako świadectwo pozostały choleryczne cmentarze np. w Cichawie, Niepołomicach, Zagórzu, na których w zbiorowych mogiłach grzebano zmarłych na cholerę.

W Szczytnikach na południowo - zachodniej rubieży, u zbiegu granic wsi Szczytniki, Świątniki Dolne, Krakuszowice i Zborczyce na polanie „kopaliny” jest cmentarzyk, na którym grzebano zmarłych - jak napisano na kapliczce tego cmentarza - ze Szczytnik, Świątnik i Zborczyc.

Jak pisze Jan Bułat - według miejscowej tradycji spoczywa  na nim antenat dużej gałęzi rodu Skiminów ze Szczytnik - Mikołaj Skimina (ur.1751 - zm.1831) i jego żona Katarzyna Bielowna (ur.1761 - zm.1831).
W czasie tej epidemii zmarła na cholerę matka Jana Kantego Kołosa zw. Kurda - Katarzyna Konarska (ur.1797 - zm.1831) córka Bartłomieja z Czyżowa.*

Wówczas proboszczem parafii Brzezie był ks. Stefan Walczak (zm.26.06.1831 r.) Jednak zmarłych na tę groźną chorobę nie pozwalano grzebać na cmentarzu parafialnym, ale w mogiłach poza skupiskami wiejskimi, najczęściej również ciała zmarłych skrapiano wapnem, by choroba nie rozprzestrzeniała się dalej. 
Zgodnie z przekonaniem,  pochówek pod przydrożnym krzyżem sprzyjał  wyprowadzeniu zarazy ze wsi lub miasta.
Obecnie nie ma już wyodrębnionych mogił, które były tu jeszcze kilkanaście lat temu. 
Pozostał jedynie zniszczony wichurą obelisk: na postumencie można oczytać: "UPRASZA SIĘ PRZECHODZĄCYCH O WESTCHNIENIE ZA DUSZE TYCH KTÓRE ICH CIAŁA NA TYM CMENTARZU SPOCZYWAJĄ". Rok jest nieczytelny. Górna część obelisku, zniszczona, rozbita. 
Widoczne dwie płaskorzeźby: Matki Bożej i Św. Rozalii - wg hagiografii - patronki chroniącej przed zarazą.







*http://www.szczytniki-historia.pl/

Brak komentarzy: